Muškarci i HPV: Šta otkriva najnovije istraživanje iz Srbije?

Nedavno završena studija sprovedena u severnoj Srbiji otkriva da gotovo svaki treći muškarac nosi humani papiloma virus (HPV). Ovo otkriće baca novo svetlo na važnost prevencije i vakcinacije – i to ne samo među ženama.

Višedecenijsko istraživanje HPV infekcije kod muškaraca

Zamislite istraživanje koje traje više od decenije – od 2012. pa sve do 2024. godine – i u koje je bilo uključeno više od šest stotina muškaraca, uzrasta od 18 do 79 godina. I šta su rezultati pokazali? Da gotovo svaki treći muškarac u uzorku nosi neki tip HP virusa – preciznije, njih 30,76%. Posebno zabrinjava podatak da su najviše pogođeni muškarci između 25 i 29 godina, među kojima je infekcija otkrivena kod čak 32,82%. Dakle, najugroženiji su upravo oni koji su u punoj snazi – mladi, aktivni i često nesvesni da virus uopšte nose. Muškarci i HPV – tema o kojoj se ne govori dovoljno.

Kako su istraživači dolazili do uzoraka?

Zanimljivo je kako je ova velika studija o HPV infekciji kod muškaraca zapravo sprovedena u dve različite faze, na dva različita načina – uz podršku više zdravstvenih ustanova.

• Prva faza odvijala se u Centru za virusologiju pri Institutu za javno zdravlje Vojvodine, gde je prikupljeno 426 urogenitalnih briseva. Ovaj centar već je poznat po tome što se svakodnevno bavi dijagnostikom HPV infekcija, a uzorke su najčešće slali dermatovenerolozi, urolozi i lekari opšte prakse. Dakle, mahom su to bili muškarci koji su već došli zbog nekog razloga – simptoma, nelagode, rutinske provere.
• Druga faza bila je nešto drugačija – i po pristupu i po poruci koju je nosila. Između oktobra 2017. i decembra 2019. godine, pokrenut je projekat pod nazivom „Imam uvid u svoj HPV profil“, u saradnji sa Institutom za zdravstvenu zaštitu studenata u Novom Sadu. Fokus je bio na mladima – konkretno studentima muškog pola sa Univerziteta u Novom Sadu. Cilj? Da se govori više o seksualnom zdravlju, da se razbiju predrasude i podigne svest o infekciji koja je često tiha, ali prisutna. Testirano je ukupno 250 mladića, i to nezavisno od toga da li su imali simptome ili ne. Svaki učesnik prošao je dermatovenerološki pregled, a čitav proces bio je prilika za informisanje, edukaciju – i osnaživanje. Jer znati svoj status, kada je reč o HPV-u, nije samo pitanje zdravlja – već i odgovornosti prema sebi i drugima.

Koji su bili najpogođeniji uzrasti?

Kada pogledamo raspodelu uzoraka po starosnim grupama, jasno je da su mladi muškarci bili najzastupljeniji. Gotovo 36% uzoraka došlo je od ispitanika mlađih od 25 godina. Slede ih oni između 25 i 29 godina, koji čine nešto više od 27%, dok je grupa od 30 do 34 godine učestvovala sa oko 14%. Zajedno, ove tri starosne kategorije činile su skoro 80% svih uzoraka – što ukazuje na to da su upravo mlađi muškarci bili najviše uključeni, ali i potencijalno najviše izloženi.

Zanimljivo je i to da je kod većine pozitivnih uzoraka – tačnije u 70,26% slučajeva – otkriven samo jedan tip HPV-a. Međutim, u gotovo trećini uzoraka (29,74%) pronađeno je više različitih tipova, što ukazuje na mogućnost reinfekcija ili paralelnih infekcija s više sojeva virusa. U obe ove grupe – i kod onih s jednom i s više infekcija – najveći broj pozitivnih slučajeva bio je među muškarcima uzrasta od 25 do 29 godina. Dakle, upravo ova starosna grupa iznova se pokazuje kao najrizičnija.

Koji su HPV tipovi najčešći kod muškaraca u severnoj Srbiji?

Među uzorcima pozitivnim na HPV, najčešće detektovani tipovi su:

• HPV 16 i HPV 31 – prisutni u 22,05% slučajeva svaki
• HPV 6 – u 20,51% slučajeva
• HPV 52 i HPV 56 – po 9,23%
• HPV 39 – u 8,21% slučajeva

Ovi podaci ukazuju na značajno prisustvo visokorizičnih HPV tipova, koji se dovode u vezu s razvojem različitih vrsta raka, ali i niskorizičnih koji izazivaju genitalne bradavice.

Visokorizični i niskorizični HP virusi: Gde su najzastupljeniji?

Većina pozitivnih uzoraka (preko 84%) sadržala je bar jedan visokorizični tip HPV-a. Niskorizični su bili češći kod mlađih od 25 godina, dok su muškarci između 25 i 29 godina imali najviši procenat oba tipa infekcije.

HPV i muškarci: Zašto su ovi podaci važni?

Iako se o HPV-u najčešće govori kada je reč o ženama i prevenciji raka grlića materice, ova studija jasno pokazuje da ni muškarci nisu pošteđeni. Štaviše, oni mogu biti prenosioci virusa bez da imaju simptome – i na taj način ugrožavati zdravlje svojih partnerki.

Vakcinacija protiv HPV-a kod muškaraca u Srbiji još uvek je na niskom nivou. A upravo bi veća informisanost i dostupnost vakcine mogli napraviti veliku razliku – kako za njih same, tako i za širu zajednicu.

Vreme je za promenu pristupa

Vakcinacija protiv HPV-a ne bi trebalo da bude „ženska tema“. Edukacija, pravovremeno testiranje i vakcinacija muškaraca može značajno doprineti smanjenju širenja infekcije, ali i zaštiti njihovih partnerki – od raka grlića materice i drugih bolesti povezanih sa ovim virusom.

Vakcinacija muškaraca nije samo lična zaštita – to je ulaganje u zdravije društvo. A ako se pitate da li ima smisla vakcinisati se i kad ste stariji – stručnjaci kažu da ima.

Izvor: Detection of Human Papillomavirus in Urogenital Swabs from Male Patients in Northern Serbia
Foto: pexels.com